Gümrük Beyannamesinin İşlemin Niteliği İle İlgili 24'Nolu Kutusu
Gümrük Beyannamesinin İşlemin Niteliği İle İlgili 24 Nolu Kutusu
(Bu Makale Lebib Yalkın Mevzuat Dergisinin 188 nci sayısında yayınlanmıştır.)
Savaş Özdoğan
Gümrük Müşaviri
Özet
Gümrük beyannamesinin 24 no.lu “işlemin niteliği” kutusuna yazılan kodun beyan edilen rejim ile uyumsuz olduğu gerekçesiyle Bakanlık denetim elemanınca yazılan Cevaplı Rapor sonucunda mükelleflere usulsüzlük cezası uygulanması bu yılın belkide üzerinde en çok konuşulan konusu olmuştur.
Bugüne değin yapılan gümrük beyannamesi beyanlarında istatistiki bilgiler içerdiği için fazlaca önem arz etmeyen 24 no.lu kutu beyanlarına ceza yazılması ve konuya ilişkin olarak Bakanlıkça yapılan düzenlemeler makalemizde ele alınmaktadır.
Anahtar Kelimeler: gümrük beyannamesinde beyan kutusu, rejim kodu, 241 nci madde usulsüzlük cezası, gümrük beyannamesi kullanma talimatı.
1. Giriş
4458 Sayılı Gümrük Kanununa bağlı Gümrük Yönetmeliğinin EK-14’e göre beyannamenin 24 no.lu kutusu “işlemin niteliği” olarak ticari sözleşmelere ilişkin kodların yazıldığı kutu olmaktadır.
Bu alana yapılan ticari sözleşmeye göre eşyanın mülkiyetine dair uygun kodun yazılması gerekmektedir.
Bu kod dış ticarete konu eşyanın mülkiyetinin yapılan ticari sözleşme kapsamında devir edilme durumunu ifade etmektedir.
Gümrük beyannamesi üzerinde beyan edilen gümrük rejimi ile birlikte bütünlük taşıması gerekir.
2. 24 no.lu Kutusunda Yapılan Beyanın Neden ve Nasıl Yapıldığı
Gümrük Yönetmeliği’nin 14 no.lu ekini oluşturan Gümrük Beyannamesi Kullanma Talimatının Beyanname Kutularına İlişkin Açıklamalar bölümünde; Beyanname kutularının doldurulmasına ilişkin kodlar Bakanlığın kurumsal internet sitesinden duyurulur ifadesine yer verilmektedir.
Gümrük beyannamesinin “İşlemin Niteliği” başlıklı 24 no.lu kutusuna ticari sözleşmelere ilişkin kodun yazılacağı belirtilmektedir.
Gümrük beyannamesinin 24 no’lu kutusuna kaydedilen kodlar dış ticaret istatistiklerinin üretilmesi amacıyla kullanılmaktadır.
Söz konusu kodların kullanılması, Türkiye Gümrük Bölgesi’ne giren ve çıkan eşyaya ve taşıt araçlarına uygulanan kurallar bakımından herhangi bir sonuç doğurmamakta; kaydedilen kod vesilesiyle beyanname kapsamı eşyanın ne tür bir ticari sözleşmeye konu olduğu hakkında gümrük idaresine bilgi verilmektedir.
Dış ticaret istatistiklerinin doğru ve sağlıklı üretilmesi bakımından gümrük beyannamesinin 24 no’lu kutusunda doğru kodun beyan edilmesi önem arz etmektedir.
Uygulamada Beyannamelerde 24 no.lu kutuda kod olarak 11 (mülkiyeti devreden telafi edici sözleşme, doğrudan satın alma,satma) veya 90 (diğer sözleşmeler) kodlarının beyan edilmesi gerekmektedir.
3. Gümrük Beyannamesinde Rejim Kodunun Beyan Edilmesi
Ticaret Bakanlığı web sitesinde gümrük beyannamesi kullanma talimatı içeriğinde rejim kodları yer almaktadır.
1000 kod ile başlar ve 9171 rejim kodu ile biter. 4000 rejim koduna kadar olan rejimler ihracat rejimi ile ilgilidir.
Tüm gümrük rejimlerinin beyan yapılarak beyanname doldurulur iken bir rejim kodu ile beyan edilmesi gerekmektedir.
Beyannamenin 37 no.lu kutusu “ Rejim” başlığını taşımaktadır ve iki alt bölümdem oluşmaktadır. 1 nci alt bölüme 1 no.lu kutunun 2 nci alt bölümü için uygun kod yazılır. Bu kodlar 4 hanelidir. İlk iki hane beyan edilecek rejimi, sonraki iki hane ise bir önceki rejimi belirtir.
Gümrük Rejimleri 4458 Sayılı Kanunu ile buna bağlı Gümrük Yönetmeliğine göre; serbest dolaşıma giriş, transit, gümrük antrepo, dahilde işleme, gümrük kontrölü altında işleme, geçici ithalat, hariçte işleme ve ihracat gümrük rejimleridir.
Örneğin 4000 yazıldığında bu daha önce bir rejime tabi tutulmamış eşyanın muafiyete tabi olmadan serbest dolaşıma girişi ile eş zamanlı yurtiçi kullanımı anlamına gelmektedir.
4. Gümrük Kanununun 241 nci maddesine göre Usulsuzluk cezasını gerektiren fiiller
Gümrük Kanunu nun 241 nci maddesi “Usulsüzlüklere İlişkin Cezalar” başlığı altında bulunmaktadır.
241/1 nci maddede; Bu Kanunda ayrı bir ceza tayin edilmiş haller saklı kalmak üzere, bu Kanuna ve bu Kanunda tanınan yetkilere dayanılarak çıkarılan ikincil düzenlemelerle getirilen hükümlere aykırı hareket edenlere söz konusu düzenlemelerde açıkça öngörülmüş olması kaydıyla ...TL usulsüzlük cezası uygulanır.
241/2 inci fıkrada; 1 nci fıkrada belirtilen miktar, her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında arttırılır, bu hesaplamada 1.000.000 TL’sına kadar olan tutarlar dikkate alınmaz.
Hükümleri yer almaktadır. Buna göre 2019 yılı için usulsüzlük cezası 130.00 TL dır.
Gümrük Yönetmeliğinin 82 no.lu ekinde Kanunun 241 nci maddesinin 1 nci fıkrası uyarınca usulsüzlük cezasını gerektiren filller Tablo halinde düzenlenmiştir.
82 no.lu ekin 7 sıra numarasında kayıtlı fiil olarak; “ Ceza gerektiren başkaca bir durum bulunmaması kaydıyla Gümrük Beyannamesinin EK- 14’e uygun olarak doldurulmaması ” yer almaktadır.
5. Bakanlık Denetim Elemanının bu konuda yazdığı Cevaplı Rapor
2017 yılının Agustos ayında Bakanlık Denetim Elemanı tarafından Halkalı (şimdiki adı ile Muratbey) Gümrük Müdürlüğünün teftişi sonucunda düzenlenerek İdareye gereği için verilen Cevaplı Raporda; GÜVAS sistemi üzerinden yapılan sorgulama neticesinde beyannamelerin 24 no.lu işlemin niteliği bölümünün beyan edilen rejimler ile uyumsuz olarak beyan edilmiş olduğu, 24 no.lu kutunun hatalı doldurulduğu tespit edilen beyannamelere Gümrük Yönetmeliğinin 82 no.lu ekinin 7 nci maddesi gereğince Gümrük Kanununun 241 nci maddesi gereğince cezai işlemin tatbiki istenmiştir.
6. İhracat ve İthalat Beyannamelerinin Gümrük İdaresince taranarak Usulsuzluk Cezası Yazılması
Denetim Elemanının vermiş olduğu Cevaplı Rapordaki talebe uygun olarak Gümrük İdaresince taranan giriş ve çıkış beyannamelerinde 24 no.lu kutu ile 37 no.lu kutu arasında uyumsuzluk olduğu anlaşılan beyannameler tespit edilmiştir.
Bu beyannameler için Gümrük İdaresince mükelleflere ceza kararı düzenlenmiş ve tebliğ edilmiştir.
Bugüne değin onbinlerce beyanneme için 241 nci maddeye göre ceza kararı düzenlenmiş olduğu anlaşılmaktadır
7. Konunun Dernekçe Cumhurbaşkanı Makamına İletilmesi
Bugüne değin gümrük uygulamalarında hiç bir şekilde gündeme getirilmemiş ve bu nedenle cezai bir yaptırım ile karşılaşılmamış bu konunun giderek günedmi meşgul etmesi üzerine beş Gümrük Müşavir Dernekleri Başkanı imzalı bir dilekçe 18.02.2019 tarihinde yazılarak Sayın Cumhurbaşkanımıza konu arz edilmiştir.
Dilekçede; aynen “Son dönemde gümrük idarelerinde yaşanan sıkıntıların çözümleri konusunda zorluklar yaşamaktayız.
Örneğin Gümrük Beyannamelerinin 24 nolu hanesine yazılması gereken bir kod numarasının 11 yerine 90 olarak yazılması nedeniyle tüm ihracat ve ithalatçılara usulsüzlük cezası yazılmaktadır. Özellikle belirtmek isteriz ki; bu kod bilgisinin yazılıp yazılmaması devletin herhangi bir zararına yol açmadığı gibi vergi ziyanı yaratmamaktadır. Tam olarak hangi işlemde hangi kodun girileceği anlaşılamamışken ve 2000 yılından bu yana 90 kod numarası girilirken, iki yıl önce hazırlanmış olan bir müfettiş raporuna istinaden milyonlarca beyannameye milyonlarca TL tutarında cezalar kesilmeye başlanmıştır.
Bu konuda çeşitli platformalarda sorunumuzu anlatmaya çalışmış isek de çözüm henüz sağlanmamıştır.
Sorunumuz büyüktür, devletimizi zarara uğratmayan sadece bilgi amaçlı girilmesi gereken ve 20 yıldır memurlarımız tarafından da kabul edilen kodlar ile ilgili teftiş raporunun 2 yıl önce hazırlanmasına rağmen bu dönemde yürürlüğe konması manidardır. Gümrük Kanununun 241/1 maddesinde belirtilen usulsüzlük cezasının milyonlarca beyannameye uygulanması halinde ihracatçılarımıza altından kalkamayacakları maddi bir külfet getirecektir. Bu dönemde hiçbir sektörün böyle bir ceza tutarını ödeme gücü olmadığı gibi tamamiyle haksız bir uygulama ile karşı karşıya kalınmıştır.
Talebimiz, zatıâlinizin vereceği bir talimat ile cezaların kaldırılması, hangi kodun hangi durumlarda kullanılacağına dair detaylı bir genelgenin Bakanlığımız tarafından hazırlanarak bundan sonra yapılacak yanlış girişlerde cezai yaptırımlar uygulanması olup yüksek takdir ve tensiplerinize..”
denilerek Cumhurbaşkanımızdan yardım istenmiştir.
8. TİM tarafından Yapılan Duyuru
TİM Yönetim Kurulunda yer alan aynı zamanda Orta Anadolu Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı olan İsmail Yılmaz yaptığı bir konuşmasında son günlerin sık sık tartışılan konusu 24 No'lu haneye yazılan kodlar ve cezalara değinmiştir.
İsmail Yılmaz konuşmasında; "Beyannamelerin 24 no'lu hanesinde yazılan sözleşme kodu bilgisinin yanlış olması nedeniyle 241/1 madde dolayısıyla usulsüzlük cezası kesilmeye başlandı. Geçmişe dönük beyannemelerle ilgili kesilecek olan ceza tutarının milyon TL'ler olacağını düşünüyorum. Hiç bir sektörün bu cezaları ödeyebilecek gücü yok diye düşünüyorum. ayrıca 24 no'lu haneye yazılan kodun herhangi bir kayba yol açmaması yıllardır bilinen bir şey. Son 20 yıldır aynı kod numarası ile yazılırken son dönemde bir müfettiş raporu ile ceza kesilmeye başlanmıştır. Acilen çözüme alınması gerekiyor diye düşünüyorum." ifadelerini kullanmıştır.
9. Bölge Müdürlüklerine Verilen İtiraz Dilekçeleri
Denetim Elemanı raporu doğrultusunda Gümrük İdaresince beyannamelerin taranarak çıkarılan ceza kararına karşı ya Uzlaşma yoluna gidilerek İdare ile uzlaşılmakta, yada itiraz yoluna gidilmektedir.
Ancak sayıları çok fazla olan beyannameler için 241 nci maddedeki para cezası kararının verilerek mükellefden ödenmesini istenmesi sonucunda ceza miktarlarının fazlaca olması nedeniyle bazı mükellefler tarafından Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğüne itirazda bulunulmuştur.
İtiraz dilekçelerinde; “.. Beyanname kutularının doldurulmasında kullanılan kodların Resmi Gazetede yayımlanmadığı, Bakanlığın web sitesinde yayınlandığına değinilerek, yazılı olarak ikincil bir düzenleme yapılmadığı, yıllardır gümrük idarelerinde bu şekilde yapılan beyanların kabul gördüğü ve bu fiillerin idari yaptırım konusu edilmediği, şayet bu fillerin kabahat oluşturması halinde Kabahatler Kanunu uyarınca kesintisiz fiil kabul edilerek tek bir fiil olarak değerlendirilip 241 nci maddeye göre ceza tatbik edilmesi gerektiği ..” istendiği görülmüştür.
10. Müşavirlik Derneklerinin Ticaret Bakanlığına Başvurusu
Beş Gümrük Müşavirleri Dernek Başkanları bu defa 24.05.2019 tarihli müştereken hazırlamış oldukları dilekçe ile Ticaret Bakanlığına başvurmuştur.
Dilekçelerinde ; Uygulamada birlikteliğin sağlanması ve üyelerimizin ileride yaşayabileceği olası mağduriyetlerin önlenmesi adına, gümrük beyannameleri beyan modülünün 24 nolu alanında hangi rejim kodunda hangi anlaşma türünün ve buna karşılık gelecek niteliği kodunun kullanılacağının açıkça ifade edilecek şekilde mevzuat düzenlemesi yapılmasını talep etmişlerdir.
11. Bakanlıkça Konuya İlişkin Çıkarılan Genelge
Yaşanan bu gelişmeler sonucunda; Ticaret Bakanlığı gümrük beyannamesinin 24 no.lu kutusu ile ilgili olarak 27.05.2019 tarihinde 2019/23 Sayılı Genelgeyi çıkarmıştır.
Genelgede dış ticaret istatistiklerinin doğru ve sağlıklı üretilmesi bakımından gümrük beyannamesinin 24 no’lu kutusunda doğru kodun beyan edilmesi gerektiği vurgulanarak, Genelge ekinde Gümrük Beyannamesinin “İşlemin Niteliği” başlıklı 24 no.lu kutusunda kullanılması gereken kodlar yayınlanmıştır.
11 den başlayarak 99 ncu koda kadar toplam olarak 29 adet işlem kodunun yer alan iki sahifelik listede her işlem kodu hakkında açıklamalara yer verildiği görülmektedir.
| Kod No | Açıklama |
| 11 | Eşyanın Mülkiyetinin Parasal veya Başka Bir Karşılıkla Devredildiği İşlemler-Doğrudan Satın Alma veya Satma |
| 12 | Eşyanın Mülkiyetinin Parasal veya Başka Bir Karşılıkla Devredildiği İşlemler-Konsinye Satış veya Komisyoncu Aracılığı ile Satış |
| 13 | Eşyanın Mülkiyetinin Parasal veya Başka Bir Karşılıkla Devredildiği İşlemler-Trampa |
| 14 | Eşyanın Mülkiyetinin Parasal veya Başka Bir Karşılıkla Devredildiği İşlemler-Yolcuların Şahsi Satın Almaları |
| 15(1) | Eşyanın Mülkiyetinin Parasal veya Başka Bir Karşılıkla Devredildiği İşlemler-Finansal Kiralama |
| 19 | Eşyanın Mülkiyetinin Parasal veya Başka Bir Karşılıkla Devredildiği İşlemler -Diğer |
| 21 | Eşyanın İade Edilmesi-Geri Gelen Eşya |
| 22 | İade Edilen Eşyanın Değiştirilmesi |
| 23 | İade Edilen Eşyanın Eşya Gönderilmeksizin Değiştirilmesi (Örnek: Garanti Kapsamında) |
| 29 | Eşyanın İade Edilmesi-Mahrece İade |
| 31 | Eşyanın Mülkiyetinin Parasal veya Başka Bir Karşılık Alınmaksızın Devredildiği İşlemler-Tamamen veya Kısmen AB Tarafından Finanse Edilen Yardım Programları |
| 32 | Eşyanın Mülkiyetinin Parasal veya Başka Bir Karşılık Alınmaksızın Devredildiği İşlemler-Genel Devlet Yardım Programları (Kamu Tüzel Kişileri) |
| 33 | Eşyanın Mülkiyetinin Parasal veya Başka Bir Karşılık Alınmaksızın Devredildiği İşlemler-Diğer Yardım Programları (Özel hukuk tüzel kişileri, gerçek kişiler ve sivil toplum kuruluşları) |
| 41(2) | İşlenmek Üzere Gelen/Gönderilen ve İlk İhraç Ülkesine Dönmesi Beklenen Eşya (Eşyanın Mülkiyeti Devredilmeksizin ve Sözleşmeli Olarak) |
| 42(2) | İşlenmek Üzere Gelen/Gönderilen ve İlk İhraç Ülkesine Dönmesi Beklenmeyen Eşya (Eşyanın Mülkiyeti Devredilmeksizin ve Sözleşmeli Olarak) |
| 51 | İşlendikten Sonra Gelen/Gönderilen ve İlk İhraç Ülkesine Dönen Eşya (Eşyanın Mülkiyeti Devredilmeksizin ve Sözleşmeli Olarak) |
| 52 | İşlendikten Sonra Gelen/Gönderilen ve İlk İhraç Ülkesinden Başka Bir Ülkeye Dönen Eşya (Eşyanın Mülkiyeti Devredilmeksizin ve Sözleşmeli Olarak) |
| 60 | Ödeme Karşılığında Bakım Onarım Görmek Üzere Gelen/Gönderilen Eşya |
| 61 | Ödeme Karşılığında Bakım Onarım Sonrası Gelen/Gönderilen Eşyanın Geri Dönüşü |
| 62 | Bir Ödeme Olmaksızın Bakım Onarım Görmek Üzere Gelen/Gönderilen Eşya |
| 63 | Bir Ödeme Olmaksızın Bakım Onarım Sonrası Gelen/Gönderilen Eşyanın Geri Dönüşü |
| 64 | Sergi ve Fuar Amaçlı Geçici Olarak Gelen/Gönderilen Eşya |
| 65 | Sergi ve Fuar Amaçlı Geçici Olarak Gelen/Gönderilen Eşyanın Geri Dönüşü |
| 66 | Test, Kontrol, Numune Amaçlı Geçici Olarak Gelen/Gönderilen Eşya |
| 67 | Test, Kontrol, Numune Amaçlı Geçici Olarak Gelen/Gönderilen Eşyanın Geri Dönüşü |
| 70 | Ortak Savunma Projeleri ve Hükümetler Arası Üretim Programlarına İlişkin İşlemler |
| 80 | Eşyanın Ayrı Ayrı Faturalandırılması Gerekmeyen; Tüm Sözleşme İçin Tek Faturanın Düzenlendiği, İnşaat Malzemesi ve Teknik Ekipman Tedariğini İçeren Genel Bir İnşaat veya Mühendislik Sözleşmesi Kapsamı İşlemler |
| 91 | Diğer Ticari İşlemler-Kiralama, Ödünç ve 24 Aydan Uzun Süreli Operasyonel Kiralama |
| 99 | Diğer Ticari İşlemler |
12. Müşavir Dernekleri Başkanlarının Genelge Konusundaki İtirazları
Ticaret Bakanlığının konuya ilişkin olarak çıkarmış olduğu 2019/23 sayılı Genelgesi sonrasında bu defa 17.06.2019 tarihinde beş Dernek Başkanı tarafından Ticaret Bakanlığına yeniden başvurulmuştur.
Dilekçede; aynen, “..üyelerimizden gelen vaki taleplerde, söz konusu genelge ekinde yer alan kodların bazılarında tereddütler yaşandığı, hangi rejim kodunda hangi kodun kullanılması gerektiği hususunun açık ve net olmadığı, diğer taraftan, genelge ekinde yer alan bazı kodların 10.02.2010 tarihli AB Resmî Gazetesinde yayımlanan L-37/10 sayısının EK-2’sinde yer alan “LIST OF NATURE OF TRANSACTIONS CODES” isimli işlem kodları listesiyle çeliştiği, bildirilmektedir. Bu itibarla, yazımız ekinde yer alan örneklerin de dikkate alınarak, oluşması muhtemel mağduriyetlerin giderilebilmesi adına açıklayıcı düzenleme yapılması ..” talep edilmektedir.
Dilekçe ekinde ise uygulamada yaşanan bazı örnekler verilmekte, sorular sorulmakta ve önerilerde bulunulmakta olduğu görülmektedir.
Bunlara örnek olarak;
“Alıcı ile satıcı arasında sözleşme varsa “11”, sözleşme yoksa “19” olması gerektiği algısı oluşmuştur. Bu algı AB Resmî Gazetesinde yayımlanan “1” ile başlayan kodların hiyerarşisiyle örtüşmemektedir.”
“Gümrük Beyannamesinin 24 no’lu hanesinde yer alan işlemin niteliğine ilişkin kodun “11” mi, “19” mu, yoksa mülkiyet devri ifadesinin “99” olarak mı beyan edilmesi gerekmektedir?”
“29” no’lu kodun tanımlamasında “mahrece iade” yerine “diğer işlemler” yazılması “2” ile başlayan kodlarda yer alan kargaşayı önleyecektir.”
“5300 rejim koduyla yurda girişi esnasında Gümrük Beyannamesinin 24 no’lu hanesinde işlemin niteliğine ilişkin “91” no’lu kodun beyan edilip edilemeyeceğinin belirtilmesi gerekecektir.”
Verilebilir.
13. Bu Konuda Gelinen Son Durum
Ankara, Bursa, İstanbul, İzmir ve Mersin Gümrük Müşavirleri Dernek Başkanları tarafından 17.06.2019 tarihli müşterek imzalı dilekçeye halen Ticaret Bakanlığınca bir cevap verilmediği veya talebe uygun bir düzenleme yapılmadığı anlaşılmaktadır.
14. Sonuç ve Değerlendirme
4458 Sayılı Gümrük Kanununa bağlı Gümrük Yönetmeliğinin EK-14’e göre beyannamenin 24 no.lu kutusu “işlemin niteliği” olarak ticari sözleşmelere ilişkin kodların yazıldığı kutudur.
Uygulamada Beyannamelerde 24 no.lu kutuda kod olarak 11 (mülkiyeti devreden telafi edici sözleşme, doğrudan satın alma,satma) veya 90 (diğer sözleşmeler) kodlarının beyan edilmesi gerekmektedir.
Gümrük beyannamesinin 24 no’lu kutusuna kaydedilen kodlar dış ticaret istatistiklerinin üretilmesi amacıyla kullanılmaktadır.
Beyannamenin 37 no.lu kutusu ise beyan edilen rejim ile ilgilidir. Serbest dolaşıma giriş, transit, gümrük antrepo, dahilde işleme, gümrük kontrölü altında işleme, geçici ithalat, hariçte işleme ve ihracat gümrük rejimleri kodlar halinde beyannamenin 37 no.lu kutusunda beyan edilmektedir.
Gümrük Beyannamesinin EK- 14’e uygun olarak doldurulmaması fiili Gümrük Yönetmeliğinin 82 no.lu ekine göre Kanunun 241 nci maddesinin 1 nci fıkrası uyarınca usulsüzlük cezasını gerektiren bir durum olarak sayılmıştır.
2017 yılında Bakanlık Denetim Elemanı tarafından düzenlenen Cevaplı Raporda; GÜVAS sistemi üzerinden yapılan sorgulama neticesinde beyannamelerin 24 no.lu işlemin niteliği bölümünün 37 no.lu kutuda beyan edilen rejimler ile uyumsuz olduğu belirtilerek, Gümrük Yönetmeliğinin 82 no.lu eki gereğince Gümrük Kanununun 241 nci maddesi gereğince cezai işlemin tatbiki istenmiştir.
Gümrük Beyannamesinin 24 nolu hanesine yazılması gereken kod numarasının rejim kodu ile uyuşmaması nedeniyle (örneğin 24 no.lu kutuda beyan edilmesi gereken kodun 11 yerine 90 olarak yazılması nedeniyle) tüm ihracat ve ithalatçılara sayıları binler ile ifade edilen usulsüzlük cezaları gümrük idaresince düzenlenerek tebliğ edilmiştir.
Bugüne değin gümrük uygulamalarında hiç bir şekilde gündeme getirilmemiş ve bu nedenle cezai bir yaptırım ile karşılaşılmamış bu konunun giderek gündemi meşgul etmesi üzerine Gümrük Müşavir Dernekleri konuyu Sayın Cumhurbaşkanımıza iletmişlerdir.
Özellikle 24 no.lu hanedeki kod bilgisinin yazılıp yazılmamasının devletin herhangi bir zararına yol açmadığı gibi vergi ziyanı da yaratmadığı dile getirilmiştir.
Ayrıca bu konu Gümrük Müşavir Dernekleri tarafından Ticaret Bakanlığına iletilmiş ve konuya çözüm getirilmesi istenmiştir.
Ticaret Bakanlığı bu gelişmeler sonucunda 2019/23 sayılı Genelge ile 24 no.lu kutuda kullanılması gereken kodları 11 den başlayarak 99 ncu koda kadar olmak üzere toplam 29 adet işlem niteliğini gösteren kodları Genelge ekinde liste olarak yayınlamıştır.
Bu defada Gümrük Müşavir Dernekleri Genelge ekinde yer alan kodların bazılarında tereddütler yaşandığını Ticaret Bakanlığına bildirerek yeni bir düzenleme yapılmasını talep etmişse de halen bu talep konusunda Bakanlıkça bir işlem yapılmadığı anlaşılmaktadır.
Bu arada Denetim Elemanı raporu doğrultusunda Gümrük İdaresince çıkarılan ceza kararlarına karşı ya Uzlaşma yoluna yada itiraz yoluna gidilmektedir.
Bu konuda çıkarılan ceza kararları nedeniyle Uzlaşma yolu seçildiğinde Uzlaşma Komisyonlarınca cezanın % 10’un tahsil edilmekte olduğu görülmektedir.
Bugüne değin cezai bir yaptırım ile karşılaşılmamış olan bu konunun giderek gündemi meşgul etmesi ve Türkiye İhracatçılar Meclisi, Gümrük Müşavirleri Derneklerince yoğun bir şekilde itiraza edilmesi nedeniyle, kesilen cezanın en az oranda alınmasını Uzlaşma yapan Gümrük İdarelerine verilen şifahi bir talimat ile sağlamış olduğu anlaşılmaktadır.
Öte yandan; dış ticaret istatistiklerinin doğru ve sağlıklı üretilmesi bakımından gümrük beyannamesinin 24 no’lu kutusunda doğru kodun beyan edilmesine yönelik olarak Ticaret Bakanlığınca yayınlanan Genelge ekinde yer alan kodlar ile 37 no.lu kutuda beyan edilen rejim kodları arasında tam bir uyum olduğunu söylemek konusunda ciddi tereddütler bulunmaktadır.
Bu anlamda Ticaret Bakanlığımızca yayınlanan Genelge ekinde yer alan kodlar ile ilgili olarak yapılacak yeni düzenlemede; 37 no.lu kutuda beyan edilecek rejim kodlarına 24 no.lu kutuda beyan edilecek işlem kodunun hangisinin karşılık geldiğinin açıklanmasının uygun ve yerinde olacağı düşünülmektedir.
Kaynakça
- 4458 Sayılı Gümrük Kanunu
- 4458 Sayılı Gümrük Kanununa bağlı Gümrük Yönetmeliği ve Ekleri
- Ticaret Bakanlığının 27.05.2019 tarihli 2019/23 Sayılı Genelgesi